"Nog heel veul jaortjes erbie"

In deze aflevering is archiefspecialist Marinka Joosten aan het woord over een felicitatiebrief in dialect, afkomstig uit archief 124(Verwijst naar een externe website), inventarisnummer 89.  

In de depots van het gemeentearchief Ede liggen een aantal familiearchieven. Vaak wordt van deze archieven gedacht dat je er alleen iets aan hebt als je genealogisch onderzoek doet. Natuurlijk zijn ze daar zeer geschikt voor. Maar dit soort archieven laten nog zoveel meer zien. Ze geven een inkijkje in het privéleven van iemand, waardoor je een goed tijdsbeeld krijgt.

Of het nu gaat om de zeventiende of twintigste eeuw, door persoonlijke archieven komen mensen, en de tijd waarin zij leefden, tot leven. Dat geldt ook voor het archief van de familie Van Schothorst uit Lunteren. Dit archief bevat correspondentie, persoonlijke kasboeken en een reisverslag. Dit alles laat zien wat de familie belangrijk vond en bezighield.

Het archief bevat ook veel stukken van aanverwante families. Inventarisnummer 89 uit dit archief bevat een stapel persoonlijke brieven, ontvangen door François van Hoogstraten en zijn vrouw Alida Wigman. Voor familie Frans en Ali. Frans was burgemeester van de twee Gelderse plaatsen Zuilichem en Hengelo. Ali’s moeder woonde in Lunteren en schreef vanuit daar vaak naar haar dochter en schoonzoon.

De eerste brief (pdf, 62 KB) uit de omslag is een brief van 1 maart 1922, geschreven ter gelegenheid van Frans’ verjaardag een dag later. Aan de ene kant is de brief geschreven in Lunters dialect en ondertekend door Gaertje, of Geertje. Mogelijk was zij familie of een vriendin van de familie. Ze laat Frans weten: ‘as je de dartig veur bie bin dan goat ’t hoe langer hoe gauwer, dat weet ik bie onderviending’. Zowel deze spot met zijn leeftijd, het Lunterse dialect als de aanhef ‘Waerde Burgemeester’, laten zien dat Geertje Frans met de brief voor de gek wil houden. Het is als grapje bedoeld.

Op de achterkant heeft de schoonmoeder van Frans ook een korte gelukswens geschreven. Deze is veel serieuzer, met de vermelding van een griepje dat ‘moeder’ onder de leden had. Uiteindelijk verhuisden Frans en Ali ook naar Lunteren, zo waren ze dicht bij hun familie.

Mocht uw eigen familie belangrijk zijn geweest voor de gemeente Ede en heeft u nog familiearchief op zolder liggen? Neem dan contact op met het gemeentearchief. Wellicht kunnen we het opnemen in onze collectie!

(juni 2024)